Jan Bąk i Filip Czernikiewicz
Literacko-fotograficzny duet twórczy

Stypendium Twórcze i realizacja projektu

W 2024 roku duet Jan Bąk i Filip Czernikiewicz otrzymał Stypendium Twórcze Burmistrza Miasta i Gminy Piaseczno, które zaowocowało stworzeniem książki reportażowej pt. „05-540. Czekając na lato” (ISBN 978-83-973906-0-7). Publikacja skupia się na młodzieży z Zalesia Górnego (powiat piaseczyński), ukazując ich codzienność, wyzwania związane z dorastaniem oraz relacje z miejscem, które stanowi dla nich przestrzeń zarówno bliską, jak i wymagającą.

Samodzielna i rzemieślnicza produkcja książki

Książka została w całości przygotowana samodzielnie przez autorów – od tekstu, przez fotografie, po skład i projekt twardej, płóciennej oprawy. Całość nawiązuje do dobrych tradycji polskiego druku z ubiegłego wieku, m.in. poprzez zastosowanie klasycznego kroju pisma Półtawski. Ten rzemieślniczy charakter wydania doskonale współgra z treścią publikacji, która koncentruje się na osobistych historiach i indywidualnych doświadczeniach bohaterów.

Tematyka i przesłanie książki

Książka powstała w wyniku spotkań z młodymi ludźmi w wieku 18-30 lat. Autorzy ukazali ich historie, zmagania z dorastaniem, relacje z miejscowością i próbę odnalezienia własnej tożsamości. Zalesiańska młodzież wykazała się ogromną odwagą i inwencją w realizacji swoich przedsięwzięć, takich jak:

• Organizacja punkowych festiwali na samodzielnie zbudowanym skateparku.
• Celebracja germańskiego święta Yule.
• Udział w konkursach filmów amatorskich.
• Budowa pracowni, prowadzenie klubu piłkarskiego, czy nagrywanie płyt zespołów muzycznych.

Reportaż oddaje hołd tej młodzieńczej determinacji i nieustannego poszukiwania formy wyrazu. Książka ukazuje nie tylko codzienność bohaterów, ale również ich życiowe aspiracje, relacje z miejscem i światem, w którym dorastają.

Premiera książki i dialog międzypokoleniowy

Premiera książki odbyła się 21 lutego 2025 roku w Klubie Kultury w Zalesiu Górnym. Spotkanie autorskie poprowadziła Iwona Goździkowska – założycielka Labu Regionalnego przy Bibliotece w Piasecznie. Wydarzenie to stało się impulsem do przyszłej współpracy na rzecz rozwijania i promowania lokalnej kultury w powiecie piaseczyńskim.

Publikacja już w dniu premiery zainicjowała międzypokoleniowy dialog. Dyskusja towarzysząca spotkaniu podkreśliła wagę przedstawienia perspektywy młodzieży, która często nie znajduje swojego miejsca w tradycyjnej ofercie instytucji kultury.

Unikalność projektu

Książka „05-540. Czekając na lato” jest:

• Trzecią publikacją w historii poświęconą Zalesiu Górnemu,
• Pierwszą publikacją skupioną wyłącznie na młodzieży tej miejscowości.

Co więcej, projekt duetu Bąk & Czernikiewicz cechuje się wysokim stopniem niezależności. Autorzy wykazali się wyjątkową cierpliwością i inwencją w przygotowaniu publikacji, która w swojej formie i treści odzwierciedla rzemieślniczy charakter i autentyczność opowiadanych historii.

Artystyczna niezależność i dbałość o detal

Projekt duetu jest świadectwem niezwykłej dbałości o każdy detal – od wyboru papieru, przez skład, aż po wykorzystanie klasycznych elementów poligrafii. Teksty opierają się na autentycznych rozmowach, które nadają książce żywą narrację, unikając suchości kronikarskich opisów. W efekcie publikacja staje się literackim spacerem po Zalesiu, gdzie głos bohaterów wybrzmiewa autentycznie i porusza czytelnika.

Wcześniejsza działalność artystyczna

Przed realizacją książki duet działał głównie w przestrzeni internetowej, tworząc reportaże publikowane na Instagramie. Zebrane materiały, zdjęcia i obserwacje stały się podstawą do stworzenia tej ponad dwustustronicowej publikacji.

Biogramy autorów

Jan Bąk (ur. 2000) – mieszkaniec Złotokłosu, autor tekstów w książce. Absolwent PWSFTViT w Łodzi na kierunku scenariopisarstwo. Autor publikacji „Użyczenie umysłu. Jak widz podąża za bohaterem w eseju filmowym”(Wydawnictwo PWSFTviT, 2024). Działa na polu reportażu literackiego i dokumentu filmowego. Twórca filmu dokumentalnego o Ochotniczej Straży Pożarnej w Złotokłosie.

Filip Czernikiewicz (ur. 2000) – mieszkaniec Zalesia Górnego, autor zdjęć i składu książki. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Wydział Grafiki). Specjalizuje się w fotografii analogowej, szczególnie czarno-białych zdjęciach wielko- i średnioformatowych. Realizuje również projekty z zakresu grafiki warsztatowej oraz reportażu fotograficznego. Autor zdjęć do filmu dokumentalnego o OSP Złotokłos.

Wpływ projektu na lokalną społeczność

Książka nie tylko ukazuje bogate życie młodzieży z Zalesia, ale również:

• Zwiększa widoczność potrzeb tej grupy wiekowej.
• Ujawnia bogactwo działań podejmowanych przez młodzież, które bez zapisu mogłyby pozostać nieodkryte.
• Wzmacnia lokalną tożsamość i promuje niezależność artystyczną.

Projekt Bąka i Czernikiewicza to ważny głos w dokumentowaniu lokalnej kultury, a sama książka – pierwszy krok w szerszej serii działań artystycznych, mających na celu odkrywanie i prezentowanie lokalnych historii.