Fundacja Koszary – Przywróćmy Pamięć

Perła Aktywności Społecznej
Fundacja Koszary – Przywróćmy Pamięć to organizacja z Garwolina, której misją jest popularyzowanie historii regionu oraz ochrona lokalnego dziedzictwa historycznego. Od początku swej działalności czyni usilne starania, aby powstała placówka zajmująca się historią Ziemi Garwolińskiej, w tym upamiętnieniem 1 Pułku Strzelców Konnych, który przed II wojną światową stacjonował w Garwolinie (nazwa Fundacji wiąże się z tym pułkiem). Fundacja monitoruje i wspiera projekty rewitalizacyjne, dbając o transparentność działań władz lokalnych w zakresie ochrony zabytków, a szczególnie śledzi proces remontu budynku dawnej koszarowej pralni w Garwolinie, która mogłaby być przeznaczona na lokalną izbę pamięci.
Działa aktywnie na rzecz edukacji historycznej mieszkańców i popularyzuje wiedzę na temat historii regionu. W roku 2023 r. wydała pierwszy tom słownika biograficznego osób pochowanych na garwolińskim cmentarzu parafialnym. Wielkie zainteresowanie publikacją spowodowało, że aktualnie pracuje nad drugim tomem tej publikacji. W 2024 r. wydała monografię podgarwolińskiej wsi Natalia, przyczyniając się do ugruntowania tożsamości mieszkańców tej miejscowości i zainteresowania innych przeszłością miejsca, w którym zamieszkują.
Pod koniec 2024 r. Fundacja wydała monumentalne dzieło na temat rodziny Hordliczków – Czechów, którzy w Trąbkach pod Garwolinem założyli najsłynniejszą w Królestwie Polskim Fabrykę Szkła, Kryształów i Szyb do Okien, wypełniając tym samym istotną lukę w dokumentowaniu historii powiatu. W związku z pracami nad książką zorganizowano kilkanaście prelekcji popularyzujących historię tej rodziny w powiecie garwolińskim oraz w warszawskiej diasporze Czechów i bohemistów. Jedno ze spotkań zorganizowano we współpracy z Lasami Państwowymi, inne z garwolińskimi szkołami – formie lekcji – jeszcze inne w formie spacerów po cmentarzu parafialnym. W bieżącym roku planowane są kolejne spotkania na temat rodziny Hordliczków. W przygotowaniu są także dwie kolejne publikacje: jedna na temat pracowników Hordliczków, a druga na temat harcerzy Stanisława Hordliczki. Obie prace mają na celu zilustrowanie wpływu rodziny Hordliczków na indywidualne losy mieszkańców powiatu. W przygotowaniu są także dwie audycje radiowe, które mają umożliwić jeszcze szerszemu gronu odbiorców zapoznanie się z historia tej czeskiej rodziny.
Fundacja organizuje spotkania i spacery historyczne (szczególnie dla młodzieży po mieście Garwolinie) wystawy okolicznościowe towarzyszące różnym wydarzeniom lokalnym. Jest współtwórcą Garwolińskich Nocy Muzeów bez Muzeum. W 2024 r. współorganizowała projekt kultywowania tradycji muzycznych regionu – Mazowieccy Muzykanci i ich Muzyka w Mierżączce pod Garwolinem. W 2023 r. współuczestniczyła w organizacji i przeprowadzeniu konkursu Omnibus Wiedzy o Garwolinie – Giganci Historii dla uczniów szkół podstawowych z miasta. Fundacja współpracuje 1 Szczepem ZHP z Trąbek i pomaga mu w czerpaniu z osiągnięć jego patrona – Stanisława Hordliczki.
Ważną formą działalności Fundacji jest prowadzenie w sezonie od wiosny do jesieni minimuzeum lokalnej historii w budynku na ul. Senatorskiej nr 39 w Garwolinie. To miejsce stara się nadrobić braki miasta Garwolina, jednocześnie dowodząc, że tak mała placówka nie jest wystarczająca na potrzeby historii regionalnej. Miejsce cieszy się popularnością wśród mieszkańców miasta i często stanowi pierwszy punkt zaciekawienia lokalną historią. Integruje też środowisko lokalnych mieszkańców.
W 2024 r. Fundacja zaczęła organizować w Powiatowym Centrum Kultury i Promocji w Miętnem comiesięczne (pierwsza środa miesiąca) spotkania miłośników lokalnej historii. Wydarzenia te cieszą się niezachwianym zainteresowaniem wśród tego grona. Fundacja planuje wydawanie cyklicznej publikacji, która umożliwi temu środowisku utrwalenie i dzielenie się swoją wiedzą oraz znaleziskami i odkryciami także w formie drukowanej.
Inicjatywy edukacyjne i popularyzatorskie Fundacji przyczyniają się do budowania świadomości historycznej oraz integracji społeczności Garwolina i okolic.