Willa Waleria to niezwykłe miejsce na mapie Mazowsza, które łączy w sobie bogatą historię, unikatową architekturę i ducha dawnych mieszkańców. Zbudowana w 1910 roku z inicjatywy Rufina Morozowicza – polskiego aktora, śpiewaka i reżysera teatralnego – willa powstała jako wyjątkowy dom dla niego i jego żony, Walerii z Kotowiczów Morozowicz, uzdolnionej śpiewaczki, od której imienia zaczerpnięto nazwę.W kolejnych latach właścicielką posiadłości została ich córka, Maria Morozowicz-Szczepkowska – polska pisarka i aktorka – a część budynku zajmowała pracownia jej męża, Jana Szczepkowskiego, wybitnego polskiego rzeźbiarza, który w latach 1925–1939 pełnił funkcję dyrektora Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie. To właśnie tu powstawały projekty sarkofagu marszałka Józefa Piłsudskiego czy projekt wyposażenia do wnętrz Zamku Królewskiego w Warszawie.Szczepkowski zasłynął także na arenie międzynarodowej – w 1925 roku jego kapliczka Bożego Narodzenia zdobyła Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, a rząd francuski natychmiast zakupił snycerski ołtarz (uprzedzając tym samym króla szwedzkiego). Za te osiągnięcia artysta został uhonorowany Legią Honorową. W 1936 roku wykonał pomniki Stanisława Moniuszki i Wojciecha Bogusławskiego na placu Teatralnym w Warszawie (zniszczone w 1944, zrekonstruowane i ponownie odsłonięte w 1965). Był też autorem pośmiertnej maski i projektu sarkofagu Józefa Piłsudskiego, wybranego w konkursie do realizacji.Willa Waleria słynęła z otwartości – bywało w niej wielu gości ze świata sztuki i kultury, co tworzyło niepowtarzalny klimat artystycznego salonu. Sam budynek, reprezentujący styl zmodernizowanego historyzmu z elementami charakterystycznymi dla polskiego dworku, zachwyca elegancją i dbałością o detale. W 1982 roku został wpisany do rejestru zabytków, co potwierdza jego wyjątkową wartość historyczną i architektoniczną.Od 2007 roku Willa Waleria należy do Gminy Milanówek, a w 2020 roku udało się pozyskać znaczące fundusze na jej gruntowną rewitalizację. Dzięki temu stała się miejscem działań kulturalnych i edukacyjnych, oferując między innymi stałą ekspozycję dzieł Jana Szczepkowskiego oraz warsztaty rzeźby, ceramiki czy snycerstwa. Jest to przestrzeń, w której przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a zwiedzający mogą dosłownie pójść „śladami dawnych mieszkańców”, odkrywając niezwykłe historie rodziny Morozowiczów i Szczepkowskich. Dodatkowo, malownicze położenie w Milanówku sprawia, że Willa Waleria stanowi unikatową atrakcję turystyczną na Mazowszu, przyciągając miłośników historii, architektury oraz sztuki. Tym, co sprawia, że Willa Waleria jest wyjątkowym punktem na turystycznej mapie Milanówka i okolic, jest przede wszystkim jej niezwykle bogata historia oraz silny związek z wybitnymi postaciami polskiej sztuki i kultury. Miejsce to nie tylko stanowi świadectwo dawnych dziejów miasta, ale też jest żywym pomnikiem artystycznego dziedzictwa, pielęgnowanego przez kolejne pokolenia.Po pierwsze, unikalne jest samo założenie architektoniczne willi – łączące w sobie cechy historyzmu, motywy polskiego dworku i indywidualne pomysły Rufina Morozowicza. Po drugie, historia rodziny Morozowiczów i Szczepkowskich nadaje temu miejscu niepowtarzalny klimat: odwiedzając Willę Walerię, można przenieść się w czasie i poczuć atmosferę artystycznego fermentu początku XX wieku. Pracownia Jana Szczepkowskiego, do której wróciły m.in warsztaty rzeźby czy ceramiki, stanowi zaś klucz do zrozumienia, jak ważnym ośrodkiem kultury był i ponownie stał się ten budynek.Ponadto imponujący projekt rewitalizacji Willi Waleria, finansowany ze środków zewnętrznych, świadczy o tym, że lokalna społeczność i władze dostrzegają jej potencjał jako miejsca tętniącego życiem kulturalnym. Stworzona stała ekspozycji dzieł Jana Szczepkowskiego będzie jedyną w Polsce i na świecie przestrzenią poświęconą temu wybitnemu twórcy XX-lecia międzywojennego. W ten sposób Willa Waleria już stała się atrakcją turystyczną o znaczeniu ponadlokalnym, zapraszającą do odkrywania dziejów Milanówka i inspirując do poznawania historii poprzez sztukę oraz autentyczne ślady dawnych mieszkańców.